Wendbaarheid vanuit een wetenschappelijk perspectief

Deze website is gericht op het praktische en het alledaagse. Concrete voorbeelden van de manier waarop individuen en organisaties omgaan met onvoorspelbaarheid en zich daarbij wendbaar opstellen. Dit idee komt echter voort uit een promotieonderzoek aan de Universiteit van Tilburg naar de wijze waarop organisaties met dynamiek in hun omgeving omgaan. Daarom een kort stukje wendbaarheid vanuit een wetenschappelijk perspectief.

Tegenwoordig opereren veel organisaties in een dynamische omgeving. Een dynamische omgeving, met frequent onvoorspelbare veranderingen welke een impact hebben op de organisatie (e.g. Dess en Beard, 1984; Ansoff en Sullivan, 1993), vereist dat het management voortdurend bezig is met het bijstellen van de organisatie in lijn met deze veranderende context. Het is niet langer mogelijk voor een organisatie om alleen maar steeds beter proberen te worden: ze moeten anders worden (Hamel, 2000). Maar organisaties hebben het over het algemeen moeilijk wanneer het tempo van verandering in de buitenwereld sneller is dan hun vermogen om zich aan te passen (Foster en Kaplan, 2001).  Wij stellen voor dat organisaties niet langer onzekerheid over de toekomst proberen te beheersen en in te perken, maar juist proberen te omarmen. Dan kun je spreken van een wendbare organisatie.

Dynamiek in de omgeving heft geleid tot een focus op organizational capabilities als een primaire bron voor concurrentievoordeel in een dergelijke omgeving (Grant, 1996). Deze organizational capabilities worden in een dynamische omgeving ook wel dynamic capabilities genoemd (Teece e.a. 1997). In hun onderzoek naar wendbaarheid bespreken Dyer en Shafer ‘een groeiende interesse in een totaal nieuw organisatieparadigma – een die organisatieverandering niet ziet als een eenmalig of periodieke actie, maar als een continu proces. Dit paradigma heet Wendbaar Organiseren.’(1998: 6). Wendbaar Organiseren is een noodzakelijke dynamic capability voor organisaties die opereren in een dynamische omgeving. Eisenhardt en Martin (2000) breiden het concept van dynamic capabilities uit door vast te stellen dat de mate van aanwezigheid samenhangt met de mate van dynamiek in de omgeving. Met andere woorden, wendbaarheid is geen aan/uit-knop. In plaats daarvan kunnen organisaties een bepaalde mate van wendbaarheid hebben. De managementpraktijken die horen bij wendbaarheid kunnen ook worden afgeleid uit het concept van dynamic capabilities: een meeademend personeelsbestand (kwalitatief en kwantitatief), snelle kenniscreatie en een aanpasbare organisatiestructuur.

Dit zijn de kernconcepten van wendbaarheid in een wetenschappelijk perspectief. Momenteel is het onderzoek naar de invulling van deze concepten bij organisaties nog in volle gang. Hierbij maken we gebruik van casestudies in verschillende sectoren. Regelmatig zullen we de hieruit vloeiende publicaties online zetten. Hou het in de gaten!

Publicaties

 HRM, Dynamic Environment and Institutionalism: how to achieve organizational agility?

Deze publicatie is op 28 juni verschenen als onderdeel van de bijeenkomst van de HR Study Group tijdens het Europese congres van de International Industrial Relations Association (IIRA) in Kopenhagen.